De Olympische medaille voor je buurt vergroenen gaat naar…. Guus Bok! Op 1 dag 316 meter geveltuin realiseren in je buurt, hoe doe je dat? Zanger Guus Bok woont in Kralingen en heeft het, samen met zijn buren, begin juni van dit jaar voor elkaar gekregen. Tijd om verhaal te halen.
Guus als ambassadeur van het NK Tegelwippen
Guus, vertel, hoe heb je dat geflikt? Het begon allemaal met een simpel idee: er moet hier in deze stenige, kale straat meer groen komen! Ik ben in 2020 in de Brouwersstraat (Kralingen) komen wonen en heb toen mijn buren uitgenodigd op de koffie ter kennismaking, met als semi-verborgen agendapunt om het idee voor de geveltuin te opperen. Na wat gezellige koekjes en thee stelde ik het idee voor een geveltuin voor. Een aantal buren vonden het helemaal super. Sommige buren boeide de geveltuin niet echt, maar hadden er ook niets op tegen. Toevallig bleek één van mijn directe buren een groen-super-jedi-master, die overal in het land voedselbossen en -tuinen aanlegt, en dus alles weet van planten en groen: Max de Corte, van Coöperatie Ondergrond (tip!). Dat kwam goed uit, want ik kan wel dingen regelen, maar verstand van planten heb ik niet echt. Of beter gezegd: echt niet.
Mensenwerk
Samen met Max hebben we in 2020 een plan opgesteld om ons blok (40 meter) te vergroenen. Max zou alles regelen met de planten, en ik alles met de mensen. En dat mensenwerk is nogal tijdrovend. Letterlijk: praat met je buren. Leg ze het plan uit en kijk of ze ervoor te porren zijn. Voor mijn straat ging ik - met een briefje in de hand - langs de deuren om twee vragen te stellen. Ten eerste: vind je het prima als er in jouw straat naast jouw deur een geveltuin wordt aangelegd? Ten tweede: wil je ook graag meehelpen met het aanleggen en een beetje onderhouden ervan? Ik ging net zo lang door tot ik iedereen had gesproken, hier was ik wel een maandje mee zoet. Uiteindelijk wilde iedereen meedoen, behalve één buurman. Die dacht dat een geveltuin ongedierte zou aantrekken. Onzin natuurlijk, maar prima, ik respecteer ieders mening! De meeste buren zijn bezorgd over: het geld, het onderhoud, en het ongedierte. Als je ze uitlegt dat het niks kost, het nauwelijks onderhoud vergt en geen ongedierte aantrekt (behalve, misschien, mieren, maar dat kun je beter maar niet zeggen) zijn ze best positief! Enfin, uiteindelijk deden behoorlijk wat buren mee met het aanleggen van de geveltuin, zelfs de buren die in eerste instantie zeiden dat de geveltuin hen niks boeide! Het was een ontzettend leuke dag, waar ik een heel goed gevoel aan over heb gehouden. Naast het vergroenen, leer je je buren ook veel meer kennen en gaat je buurt veel meer voelen als 'jouw buurt', waar je mensen kent en je je comfortabel, veilig en gelukkig voelt. De plantjes zagen er na het aanleggen piepklein uit, voor mij leken ze allemaal op elkaar, maar nu, precies 1 jaar later, zijn ze al flink groot. Echt indrukwekkend hoeveel de natuur kan groeien in zo'n korte tijd.
Tijd om op te schalen!
Aangezien dit project in 2020 van die geveltuin van 40 meter zo'n succes was, dachten Max en ik: we doen er dit jaar een schepje bovenop. 400 meter, bam! Een mega project. Ik heb het ook letterlijk Mega Geveltuinproject Kralingen-West genoemd bij mijn aanvraag voor de gebiedscommissie. Gezien de schaal van dit project heb ik het dit keer anders aangepakt. Sowieso heb ik eerst met Max een rondje gelopen in de buurt om te kijken waar wij potentie zagen voor geveltuinen. Straten met stoepen die te smal zouden worden vielen af. Vervolgens heb ik - in plaats van zelf overal aan te bellen en praten met alle buren - eerst een brief bij alle buren door de bus gedaan (250 huizen ongeveer) met het plan. Met hierbij de vraag dat als dit plan hen aanspreekt, ze mij kunnen mailen. Verhip kreeg ik ook daadwerkelijk mails van enthousiaste buren! Ik ben met al die buren gaan praten, waarbij ik ze steeds eerst uitnodigde bij de geveltuin die al af was van het jaar ervoor. Vervolgens gaf ik ze de opdracht om bij hun blok te gaan inventariseren wie er nog meer te porren was voor dit plan en ook wilde meehelpen hieraan. (Alle documenten die ik heb gemaakt heb ik overigens in een drive gezet, zodat je die lekker kan copy-pasten: bit.ly/Geveltuin_010). Deze buren beschouwde ik vervolgens als 'blok-leads', mijn aanspreekpunt en degene die verantwoordelijk is voor genoeg deelname van de buren voor dat blok. Ik sta erg achter deze methode, omdat ik vind dat een geslaagd geveltuin project er één is die vooral komt of wordt gedragen door de buren zelf. Dus moesten ZIJ (en niet ik) gaan praten met hun buren. Als de blokleads vervolgens met genoeg animo bij mij terugkwamen, nam ik hun blok mee in het plan. Naast dat er verschil was in hoe fanatiek sommige blokleads waren om écht iedereen te spreken, was er ook verschil per blok in de 'demografie' (oude buren helpen minder mee omdat het fysiek zwaar werk is) en ook letterlijk in het aantal woningen per meter gevel en dus het potentieel aan beschikbare buren. Toen ik eenmaal in kaart had gebracht welke blokken mee wilde doen, heeft Max een kostenindicatie gemaakt en deze hebben we verwerkt in de aanvraag voor de gebiedscommissie. Er kan echt heel veel in Rotterdam als je iets wil en met een goed plan komt! Neem contact op met de wijknetwerker van de gemeente om jouw idee te bespreken. Zij/hij zal het advies schrijven aan de gebiedscommissie, gaan met die banaan! Toen heb ik nog een 'save the date' brief door de bus gedaan bij de huizen, óók de huizen waarvan nog niemand uit het blok had gereageerd, maar waarvan ik wel vond dat ze mee moesten doen. Drie weken later kregen we bevestiging van de commissie en heb ik nog een 'zaterdag gaat het gebeuren' brief door de bus gedaan. Met de blokleads hadden we een paar dagen voor de grote dag nog een vergadering gedaan, zodat alles voor hen duidelijk was. Dat was erg leuk!
Mega Geveltuindag
Uiteindelijk was het zover: de mega geveltuin dag! We hadden gereedschap - zo'n 20 kruiwagens en 40 spades, flink wat mokerhamers - laten bezorgen door de Groene Motor Zuid-Holland, en compost en houtsnippers laten plaatsen op 6 strategisch aangewezen plekken op de stoep. Ook had ik heerlijke Surinaamse broodjes laten bezorgen door Brian Chamman. Leuk om te zien dat sommige buren elkaar op zo'n dag voor het eerst leren kennen, terwijl ze al jaren in dezelfde straat wonen. Gelukkig hadden we ook zo'n 10 extra vrijwilligers. Mede dankzij hen hebben we uiteindelijk vrijwel alles kunnen doen wat we gepland hadden. Er is die dag 316 meter geveltuin bijgekomen in Kralingen, die de komende jaren alleen maar groener worden. Ik heb na afgeloop nog een brief door de bussen gedaan dat het zo'n succes was, met tips voor het onderhouden van de tuin (eenmalig veel water, daarna niet echt, onkruid wieden, afval weghalen en pas vanaf na 2 jaar de eetbare planten oogsten). Achteraf gezien zou ik het project hetzelfde hebben aangepakt. Ik had alleen bij de blokleads nog iets meer willen benadrukken dat het aantal mensen dat op de been is echt belangrijk is. En dat ze naast buren, ook wat vrienden en familie moeten uitnodigen. Meer handen maken namelijk licht werk. Maar uiteindelijk ben ik zeker blij.
Ik hoop dat dit verhaal jou een beeld geeft hoe je zelf een mega vergroeningsproject op poten kan zetten. En dat je nu niet meer 'het wiel' hoeft uit te vinden, maar kan focussen op het vergroenen zelf in jouw buurt. Ik wens je daar veel succes en plezier mee! Samen maken we Rotterdam mooier.
Max van Coöperatie Ondergrond in de weer met planten
En Guus, last but not least. Hoeveel tegels zijn er nou gewipt? 1800 maar liefst! Die tellen weer mooi mee voor het NK Tegelwippen! Heb jij ook tegels gewipt? Geef ze op via www.nk-tegelwippen.nl
Heb je vragen aan Guus Bok? Mail ‘m op geveltuin@guusbok.nl of wil je hulp bij het organiseren van zo’n bewonersinitiatief? Mail dan naar goedemorgen@groenemorgen.org